Op een prachtige zomerdag, ergens aan de boorden van de Schelde, staken een twintigtal professionals met een hart voor toerisme, cultuur en duurzaamheid de koppen bij elkaar. Onder leiding van Sophie Detremmerie, bezieler van STROOM, doken ze samen in een nieuw denkkader: stromingen. Het werd een boeiende brainstormsessie over een richtinggevend kompas voor evenementen die niet alleen willen inspireren, maar ook impact maken.
STROOM: cultuur op het ritme van de rivier
Als nomadisch festival slingert STROOM in de zomerperiode gedurende drie weken doorheen de Scheldevallei. Klassieke concerten, sessies met denkers, filosofen en klimaatexperts en unieke landschappelijke locaties vormen het decor. Alles draait er rond de verwevenheid van natuur, cultuur en gemeenschap.
Langs de Schelde vinden verschillende evenementen plaats die meer doen dan entertainen. Ze weven verhalen rond thema’s als tijd, plek en bewustzijn. Het Octopus Kamerkoor, onder leiding van Bart Van Reyn, opende het festival met een ingetogen oeverconcert. De zachte klanken van stem en rivier vloeiden hier in elkaar over. In Kruibeke bracht het kunstenaarscollectief Plastique Fantastique, in samenwerking met Gluon, een indrukwekkende ruimtelijke installatie die het publiek confronteerde met de manier waarop we omgaan met grondstoffen en plastic en de link met plastic in de Schelde.
De STROOMboot De Vrijbuiter bleek de ideale plek voor een uniek optreden. Dit bijzondere schip fungeert als drijvend podium voor artiesten tijdens de Oeverconcerten. Terwijl het schip zachtjes meedeint op het ritme van de Schelde, geniet het publiek vanaf de oevers van de muziek. Daarmee sluit het perfect aan bij het festivalthema: reizen over het water om een plek écht te ervaren, meegevoerd door de stroom.
Mobiliteit die meebeweegt
Een festival dat op duurzaamheid wil inzetten, moet ook praktische keuzes maken. Het mobiliteitsvraagstuk is deel van dat verhaal. Maar hoe verplaats je 1300 mensen op een milieuvriendelijke manier naar afgelegen locaties langs het water? DeWaterbus werd ingezet als pendelmiddel. Met dit bijzondere schip reis je over het water om de plek écht binnen te komen.
Een inspirerend voorbeeld kwam uit Schelle, waar STROOM de voormalige Electrabel-site activeerde als concertlocatie. Wat begon met enige weerstand van buurtbewoners en lokale overheden, groeide uit tot een voorbeeld van zacht dwingend mobiliteitsbeleid. Dankzij het stromingsdenken werd de steiger van het veer Wintam-Schelle ingezet als aanlegplaats voor de veel grotere Waterbus, waardoor DeWaterbus dienst kon doen als duurzame toegangspoort. Bezoekers wandelden langs een groene route naar het terrein, terwijl parkeerplaatsen op de locatie er enkel waren voor carpoolers. “De locatie zelf dwingt je tot nadenken over mobiliteit”, zegt Sophie. “Je móét creatief zijn.”
Bij het concert van Schelle was de beschikbare parking, goed voor 160 wagens, niet meer dan een druppel op een hete plaat. Carpoolen werd daarom actief gestimuleerd: alleen auto's met drie of meer inzittenden mochten dichtbij parkeren, anderen werden verderop gestuurd. “Buurtbewoners, bedrijven, partners … we hebben iedereen aangeschreven”, vertelt Sophie. “Alles om het draagvlak te behouden én de overlast te beperken.” Een elektrisch pendelbusje vervoerde een deel van het publiek die verderop geparkeerd stonden; anderen kwamen met de fiets of via DeWaterbus. Er werden daarnaast ook bussen ingelegd vanuit de steden Antwerpen en Gent.
Van infrastructuur naar attitude
Rebekka Koch van Stad Mechelen bracht een andere dimensie binnen in het gesprek: de langetermijnvisie van Reizen naar Morgen. Geen mobiliteitsplan, maar een mindset. Een visie die vertrekt vanuit een plek die kan floreren, waar bezoekers, bewoners en ondernemers samen bijdragen aan het geheel.
Het symbool van de lindeboom - een plek waar generaties samenkomen - stond daarbij centraal. “Als je te veel inzet op toerisme en economie, duw je de bewoner weg. Maar zonder bewoner heb je geen plek meer om te bezoeken. Geen ziel.” Die balans bewaken vraagt nuance én moed. Niet elk festival is een toeristisch product, maar elk evenement laat wel sporen na: op sociaal, ecologisch en cultureel vlak.
Groene vrachtwagens, zonnemolens en nudges
Duurzaamheidsmanager Nina Lambrecht gaf inkijk in de aanpak bij STROOM. Het campagnebeeld blijft bewust jaren hetzelfde: duurzaamheid boven rebranding. Groene energie wordt opgewekt met mobiele batterijen op zonne-energie (AirPlus) en zelfs een windmolen. Nina: “Dit jaar wordt voor het eerst een elektrische vrachtwagen ingezet voor de logistiek. Het team rijdt met elektrische Volvo’s, artiesten worden gesensibiliseerd over ecologisch transport en bij elke communicatiecampagne nudgen we richting duurzame keuzes: ‘Fietsparking hier’, ‘Neem DeWaterbus’, ‘Kom samen’ …”
Toch blijft publieksmobiliteit de grootste impactfactor, volgens de metingen, uitgevoerd door Tapio bij STROOM24. Een shuttlebus inzetten is één ding, maar mensen effectief laten instappen is iets anders. Daarom werd tijdens de brainstormsessie ook het idee van een chauffeur-gids geopperd: een lokale ambassadeur die niet enkel rijdt, maar ook het verhaal van de plek vertelt onderweg.
Verbinden wat nu naast elkaar leeft
In een laatste luik van de discussie werd het voorbeeld van de Floralieën in het Gentse Citadelpark besproken. Het bloemenevenement trekt veel volk, maar bezoekers blijven vaak hangen in het park zelf. De nabijgelegen musea - SMAK, GUM en MSK - voelen zich niet altijd verbonden met het verhaal van de Floralieën. Er zijn pogingen geweest om een gedeeld narratief op te zetten rond natuur, botanica en duurzaamheid, maar de bestaande programmatie en ticketstructuren werken dat soms tegen. “Toch liggen hier kansen”, klonk het. Denk aan gedeelde communicatie, een ‘Golden Ticket’ voor wie meer wil ontdekken of wandelroutes die park en museum verbinden. “Het zijn slechts kleine ingrepen, maar wel met veel potentieel.”
Wat blijft hangen
Misschien was het belangrijkste moment niet iets dat op de agenda stond. Aan het einde van de sessie vroeg Sophie aan enkele deelnemers: "Wat neem jij vandaag mee?" Gidsen, festivalorganisatoren, beleidsmakers … allemaal spraken ze op hun eigen manier over de kracht van samenwerking, het belang van het collectieve verhaal en vooral over de moed om te kiezen. Voor minder bezoekers, maar meer impact. Of zoals Rebekka het verwoordde: “Je moet jezelf af en toe de vraag durven stellen: ‘Ben ik een gast of een hoeder van deze plek?’”
Meer informatie over dit evenement vind je terug op de evenementenpagina.